Hermanus Brouwer (1849-1916)

Hermanus Brouwer is te vinden in de Brouwertak in generatie VI, zoon van Jan Brouwer uit Delft en Johanna Cornax uit Delft.

Hij was geboren in een tijd dat er veel veranderde. De industriele revolutie was in volle gang en had veel invloed op het leven van mensen, vooral in de steden. Nederland was aan het begin van de negentiende ingelijfd bij het Franse keizerrijk en Napoleon voerde allerlei nieuwe zaken in waaronder de dienstplicht, het burgerlijk wetboek. Dit duurde tot 1815 toen Napoleon definitief werd verslagen bij Waterloo.

In die tijd waren de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden samengevoegd maar in 1830 liepen de spanningen met de zuidelijk Nederlanden hoog op en enige strijd scheidde Belgie zich af.

Het was ook de eeuw van de industriële revolutie, inpolderingen en de eerste trein en het ontstaan van de arbeidersbeweging.

In 1849 telde Delft een kleine 20.000 inwoners. Economische ging het al tijden niet erg goed met Delft maar halverwege de negentiende eeuw werd Delft een aantrekkelijke plek voor nieuwe industrien zoals de Gist en Spiritusfabriek.  Dat kwam onder andere ook door de komst van de trein in 1847 en de interlokale paardentream vanuit Den Haag.

Bij de geboorte van Hermanus waren Jan en Johanna nog niet getrouwd. Hermanus is bij het huwelijk in 1852 wel erkend als wettig kind. Maar of Jan echt de vader is, dat is de vraag. Jan was overigens geweermaker. Wel een belangrijk beroep in die tijd. Jan was dus een vakman en Hermanus leerde ook een vak wat daar niet vel vanaf week. Hij werd smid. Ook dat is een belangrijk beroep. Vanaf de middeleeuwen tot en met de 19e eeuw had iedere stad en ieder dorp minstens een (hoef)smid. Die zorgde voor productie en reparatie van gereedschappen en wapens.

Hermanus is in 1872 getrouwd met Hendrika Koekenbacker.

Wel opmerkelijk is dat Hermanus heel wat afreist. Vooral in de beginjaren. Hij was blijkbaar niet een smid die er een eigen smederij op na hield maar iemand die zich als vakman zich liet inhuren. Als ergens dan beter werd betaald of meer bestaanszekerheid werd geboden, dan verhuisde je. Verhuizen was toen ook niet zo'n onderneming. Mensen hadden niet veel.

In 1884 komt het gezin terecht in Hellevoetsluis. De stoomschepen doen hun intrede en om die bedienen hadden ze vakmensen nodig. Hermanus treedt in dienst bij de marine als Vuurstoker. 

De verhuizing naar Den Helder was wel logisch. Den Helder was door het graven van het Noordzee kanaal nogal in het slop geraakt. De koopvaardij verdween naar Amsterdam en de vissers naar IJmuiden. In 1880 stonden er veel huizen leeg. Maar in korte tijd veranderde dat door de komst van de marine. 

Een verklaring voor het vele verhuizing is mogelijk dat er een groeiende vraag naar goed geschoold personeel is. Hermanus en Hendrika hadden ook een groot gezin met zeven kinderen te onderhouden. Dus een financieel voordeel was altijd handig. En in dit tijd was verhuizing niet zo'n gedoe. Mensen hadden niet veel spullen. 

Maar in 1884 komt er min of meer een einde aan het gereis. Hermanus komt in dienst bij de marine. Door de komst van stoomschepen (tot halverwege de 19e eeuw had de marin alleen nog maar zeilschepen) was er vakkundig personeel nodig in de machinekamer. 

Nou echt een einde van het gereis zal dat niet zijn geweest. De marine was in die tijd vooral actief in Nederlands Indie. Dus grote kans dat Hermanus zijn familie weinig zag. Aan de gezinskaart van de familie is dat mogelijk ook te zien; toen het gezin in 1891 naar Den Helder verhuiste, werd Hermanus als niet ingeschreven maar had als woonplaats het wachtschip Den Helder. Dat is een soort van kazerne op het water. De marine beschikte nog nauwelijks over kazernes en was aangewezen op logementschepen of wachtschepen.

In Den Helder functioneerden de oude schroefstoomschepen Hr. Ms. Koningin Emma der Nederlanden (zie foto) en Hr. Ms. Van Speyk en het verbouwde ramtorenschip Hr. Ms. Schorpioen als logementsschepen.

Interessant om te lezen: https://www.zeeuwsarchief.nl/blog/tideman-en-zijn-memoriaal-van-de-marine-uit-1876-1880/

Als hij met pensioen is gaat hij met Hendrika in Schoten wonen. Daar woont ook een van de kinderen. In 1916 overlijdt Hermanus op 67 jarige leeftijd.